آشنایی با تاریخچه کاغذ دیواری

 کاغذ دیواری یکی از پوشش‌های محبوب برای دیوارهای فضاهای مختلف است که جلوه بی‌نظیری به دکوراسیون داخلی می‌بخشد. از آنجا که کاغذهای دیواری‌ انواع مختلفی دارند برای خرید کاغذ دیواری باید نوع متناسب آن با محیط مورد نظر انتخاب شود. اما کاغذ دیواری از چه زمانی در جهان برای پوشش دیوارها استفاده شده است؟ در این مقاله با تاریخچه کاغذ دیواری آشنا می‌شویم.

استفاده از کاغذ دیواری از چین باستان آغاز شده است. کاغذ را چینی‌‌ها اختراع کردند و حدود 200 سال پیش از میلاد کاغذ برنج را بر دیوارهای منازل خود می‌چسباندند. در قرن هشتم میلادی عرب‌ها از طریق یک زندانی چینی به راز کاغذ پی بردند و سپس دانش کاغذسازی را به اروپاییان منتقل کردند.

در اروپا اشراف‌زادگان به نقاشان سفارش نقاشی در ابعاد وسیع را می‌دادند تا از آنها برای پوشش دیوارهای منازل خود استفاده کنند. اما کاغذ دیواری به شکلی که امروزه وجود دارد با پیدایش صنعت چاپ تولید شد.

کاغذ دیواری در دوره رنسانس بسیار مورد استقبال اشراف قرار گرفت و محبوبیت زیادی پیدا کرد. کاغذ دیواری در آن زمان با استفاده از تکنیک چاپ کلیشه چوبی تهیه می‌شد.

فرشینه‌های تزیینی

استفاده از فرشینه‌های تزیینی بر دیوارهای بناها در طول قرون وسطی متداول شد. این فرشینه‌ها علاوه بر زیبایی و جلوه خاصی که به فضا می‌دادند، به عنوان عایق عمل کرده و از هدر رفت گرمای درون اتاق جلوگیری می‌کردند.

تهیه این فرشینه‌ها با توجه به گران‌قیمت بودنشان تنها برای اشراف و افراد ثروتمند جامعه امکان‌پذیر بود بنابراین طبقه متوسط و نیمه مرفه برای زیبا کردن فضای منزل خود به سراغ کاغذ دیواری رفتند.

طرح کاغذهای دیواری اولیه متاثر از فرشینه‌ها و مشابه آنها طراحی می‌شد. این ورقه‌های بزرگ کاغذی گاهی مانند فرشینه‌ها به صورت آزاد بر دیوار نصب می‌شدند و گاهی هم مانند نصب امروزی به سطح دیوار چسبانده می‌شدند.

در مرور تاریخچه کاغذ دیواری به نام آلبرشت دورر، نقاش و ریاضی‌دان آلمانی قرن شانزدهم برمی‌خوریم. او در زمینه چاپ تصاویر بزرگ و چاپ‌های تزئینی دیواری تبحر داشت. او بزرگ‌ترین گراورساز زمان خود بود و به زیبایی روی فلزات و چوب حکاکی می‌کرد و آثارش تاثیر زیادی بر هنر قرن شانزدهم اروپا داشت.

«طاق نصرت» بزرگ‌ترین تصویر چاپی به دستور ماکسیمیلیان اول امپراتور روم مقدس چاپ شد. ابعاد این کاغذ دیواری 3.57 در 2.95 متر بود و از 192 ورقه کاغذ تشکیل شده بود. از این نمونه کپی‌هایی نیز تهیه شده بود که در بناها و قصرها مورد استفاده قرار گرفت.

انگلستان کشور پیشرو در صنعت کاغذ دیواری

در میان کشورهای جهان، انگلستان به عنوان کشوری پیشرو در صنعت کاغذ دیواری شناخته می‌شود. قدیمی‌ترین کاغذ دیواری در سال 1509 در لندن چاپ شده است. قطع روابط انگلستان با سایر کشورها بعد از دوران تکفیر هنری هشتم از سوی کلیسای کاتولیک باعث شد فرشینه به این کشور صادر نشود در نتیجه ثروتمندان و نجیب‌زادگان انگلیسی به استفاده از کاغذ دیواری متمایل شدند.

تولید کاغذ دیواری در دوران حکومت الیور کرامول متوقف شد اما پس از بازگشت چارلز دوم دوباره درخواست برای کاغذ دیواری افزایش یافت. بریتانیا در اواسط قرن هجده اولین تولیدکننده و صادرکننده کاغذ دیواری در اروپا محسوب می‌شد.

پس از انقلاب صنعتی و توسعه چاپ با نیروی بخار، کاغذ دیواری به صورت انبوه تولید شد، در نتیجه قیمت آن کاهش یافت و طبقه متوسط نیز قادر به خرید آن شدند تا دیوارهای منزل خود را با کاغذ دیواری پوشش دهند. بعدها در قرن بیستم کاغذ دیواری یکی از اجزای اصلی دکوراسیون داخلی در اروپا شد.

در سده‌های میانی دوران اسلامی یکی از معروف‌ترین و مرغوب‌ترین کاغذها به نام کاغذ سمرقندی در شهر سمرقند ساخته می‌شد. مسلمانان به کمک کاغذسازان چینی کارگاهی را در شهر سمرقند راه‌اندازی کردند و صنعت کاغذسازی را گسترش دادند.

در ایران اولین بار در زمان ناصرالدین شاه قاجار کاغذ دیواری به کشور وارد شد. ناصرالدین شاه علاقه زیادی به معماری و هنر غرب داشت و برای نوسازی کاخ گلستان از کاغذهای دیواری وارداتی برای پوشش دیوارهای آن استفاده کرد.